Press
Επίμονη σπορά
«Το μυαλό και η γη του ατόμου βρίσκονται σε συνεχή κατάσταση διάβρωσης, τα ψυχικά ποτάμια φθείρουν αφηρημένες τράπεζες, τα εγκεφαλικά κύματα υπονομεύουν γκρεμούς σκέψης, οι ιδέες αποσυντίθενται σε λίθους αγνώστων ». Robert Smithson
Η εγκατάσταση Tenacious sowing- Επιμονή σπορά βασίζεται στην αναζωογονητική –ξέγνοιαστη τέχνη, επηρεασμένη από το γερμανικό καλλιτεχνικό κίνημα New Wild - Die Neue Wilde, «το νέο άγριο» ή «το νέο βίαιο» .Στη Βερολινέζικη καλλιτεχνική τάση της δεκαετίας του 80 η υλικότητα του ζωγραφικού συμβάντος είναι οργανικό αλληλένδετο της νόησης του ανθρώπου σαν ον αλλά και σαν κομμάτι της φύσης,. Σαν ψυχογράφησή της ατομικότητας μεσα από το έργο τέχνης και ίσως μια Αριστοτελική σύνδεση ανάμεσα στη φύση και τον καλλιτέχνη. Το υπαρξιακό δίλημμα του εδώ και τώρα μέσα στο σκοτεινό κοινωνικό επέκεινα σαν το μαύρο του ατομικισμού ως χρώμα της χαράς. Είναι μια αλλιώτικη πρόταση από αυτή της αποπνικτικής –εννοιολογικού –ακαδημαϊκού χαρακτήρα τέχνης που εχει υποσκελίσει τις υπόλοιπες.
Στη υπέροχη αυτή ζωγραφική τάση τα χρώματα, οι ιδέες , η γραφή γοητεύουν , δημιουργούν ταυτότητα και επειδή η αλήθεια στη τέχνη είναι έννοια αφηρημένη , το αφαιρετικό ως γενικό επιτρέπει στην φαντασία να λειτουργήσει σαν απάντηση στο υπαρξιακό δίλημμα του εδώ και του τώρα.
Ελκύομαι από τα Νιτσεϊκά πρότυπα του ανθρώπου που βούλεται για δύναμη όντας βαθύτατα μοναχικός, τα διλήμματα που γεννιούνται μέσα από το Μπορχεριανό Αλεφ και την απειρότητα που αναβλύζει το ένα σημείο, το ένα έργο σε σχέση με την προέκταση των πολυάριθμων σημείων της εγκατάστασης που παρουσιάζω .
Ο τρόπος που προσεγγίζω την εγκατάσταση των εργων βασίζεται στην ιδέα της φυγής από το «κέντρο» , στην αυτονόμηση των στοιχείων που αποκτούν το δικο τους ταξίδι στην αντίληψη του έργου σαν διαισθητική προσέγγιση του ατομικού απομονωτικού στοιχείου όπως αυτό αναγκάζεται να ανοιχτεί στην κοινωνία της αέναης δυναμικότητας.
Το έργο, ένα και ταυτόχρονα πολλαπλό ,σαν καθρέφτης μέσα στον καθρέφτη του Έντε, είναι οι πίνακες μου κρεμάμενοι, απλωμένοι ,τυλιγμένοι στον χώρο του στούντιο ή του εκθεσιακού χώρου, απεκδύονται την «υποχρέωση» του να είναι κάτι σπουδαίο ή μνημειακό. Αποκτούν καινούργια οντότητα, γίνονται δηλαδή μη-πίνακες- . Είναι κάπου αναμεσά σε πίνακες και απλωμένα η κρεμάμενα ζωγραφισμένα πανιά με ανεικονικά θέματα ζωγραφισμένα στην επιφάνεια τους σχεδόν στα όρια της μουτζούρας. Μεσα από το στήσιμο τους στο χώρο προκύπτει μια οπτική αλληλεπίδραση ,μια χρωματική σύνθεση – συμφωνία που η θεματογραφία, οι γραφές και τα χρώματα μεταφέρονται στον επόμενο καμβά. Το ζωγραφικό τελάρο σαν όριο είθισται να είναι η σύμβαση του καλλιτέχνη με το κοινο. Στην πρόταση μου ο εκθεσιακός χώρος λειτουργεί σαν το πλαίσιο –όριο του ζωγραφικού έργου έτσι και το κέντρο του χώρου γίνεται αυτόματα το οποιοδήποτε σημείο που τοποθετείται το κάθε ζωγραφισμένο ύφασμα.
Η πρακτική μου αποποιείται την κατευθυνόμενη εξέλιξη προς την ολοκλήρωση του έργου και λειτουργεί σαν «εμφανιστήριο προβληματισμών», συνήθως ενστικτωδών προβληματισμών ,αναζητώντας με την ίδια απλότητα και εξωστρέφεια την συνομιλία με το κοινό. Ζωγραφιές και Ζωγράφος αυτοαναιρούνται και αποκτούν την ποθητή για τον καλλιτέχνη «αλήθεια του ενστίκτου» που διερευνάται με τυπική ακρίβεια στην εμμονή ,αποτέλεσμα ενός εγκλεισμού αναγκαίου απέναντι στην υπερ-έκθεση των πάντων , ακόμα και της ίδιας της τέχνης.
Το έργο, ακόμα και ανολοκλήρωτο, γεννιέται μεσα από την ακρίβεια της πρακτικής και την καταβύθιση στην ουσία του όπως αυτή ορίζεται και θα ορίζεται πάντα ελεύθερα από τον δημιουργό του. Λειτουργώ με αυθορμητισμό , έχω τολμηρή χρήση του πινέλου , και αντιπαραβάλω αφηρημένα στοιχεία με τα εικονιστικά . Η αντίθεση του εξαιρετικά ελεγχόμενου και του άγρια αυθόρμητου δίπλα-δίπλα είναι ένα ιδιαίτερο μείγμα μεταξύ του ακαδημαϊκού λόγου και του δημιουργικού παιχνιδιού με τις μπογιές. Ο φόβος, η σεξουαλικότητα, η πολιτική ,η κριτική ,η θρησκεία είναι εμμονές που αντιμετωπίζονται στα έργα μου μέσω αυτής της ελευθερίας.
Tenacious sowing
“One's mind and the earth are in a constant state of erosion, mental rivers wear away abstract banks, brain waves undermine cliffs of thought, ideas decompose into stones of unknowing, and conceptual crystallizations break apart into deposits of gritty reason.” Robert Smithson.
Tenacious sowing is based on the refreshing, spontaneous art, influenced by the German art movement New Wild - Die Neue Wilde, "the new savage" or "the new violent". For this artistic movement-which emerged in Berlin during the 1980s- the materiality of the artwork is organically interconnected to the human intellect, both as a being but also as a part of nature. It functions as a psychography of individuality through the work of art, as an Aristotelian connection between nature and the artist, or even as the existential dilemma of the here and now in the midst of the dark, social hereafter- juxtaposing the colour black of individualism with the colour of joy. It has a different artistic perspective, distinct from the suffocating perspective, characterizing the sort of conceptual, academic art, that has prevailed over the other art forms.
The colours, the ideas, the lines of this fascinating artistic style captivate the viewer, they create identities and as truth in art is an abstract concept, the abstraction-generic by its nature- allows for the imagination to respond to the existential dilemma of the here and now.
I am attracted to Nietzsche’s ideas about the will for power expressed in human solitude and also to the dilemmas that arise in “The Aleph”-a short story by Jorge Luis Borges- about infinity and the possibility that it can stem from a single point in space, the relation between one work of art in extension to the countless points of my art display.
The way I approach the display of my work is based on the idea of escaping from the "centre", on allowing for the different elements to become autonomous and to embark on their own journey. The work is perceived through an intuitive approach of the individual isolated element, as it is forced to open up in a universe of perpetual potential.
The work- a single piece and at the same time multiple pieces, looks like a mirror inside the mirror of Michael Ende. My paintings- either hanged on the walls or spread out on the floor, wrapped up in the studio space or the exhibition space- abandon the "obligation" to represent something great or monumental. They become new entities or rather they become non-paintings. They are rather a thing resembling a painting or simply painted canvasses spread on the floor or hung on a wall, almost the kind of non-representational art that looks like a smudge on a canvass.
When placed in a gallery space, a visual interaction emerges, a colour composition, a colour-symphony where the subject matter, the writings and the colours are transferred to the next canvas. The frame of a painting signifies a border and it usually suggests the artist's contract with the public. In my proposal, the exhibition space functions as the frame – the borders of the painting, so the centre of the space can be any point from which a painted canvass is placed.
My artistic practice rejects any kind of designed process towards the completion of a project and rather functions as a "showroom of reflections", usually instinctive reflections, seeking with simplicity and extroversion a sincere conversation with the audience. Paintings and Painter self-annul and acquire the desired for the artist "truth of the instinct", which is explored with dedicated compulsion, a consequence of a necessary internment against the over-exposure of everything, even art itself.
The work, even incomplete, is born through the precision of my practice and the immersion in its own essence, as it is defined -and will always be freely defined- by its creator. I work spontaneously, I use the painting brush in a bold manner and I juxtapose abstract elements with realistic ones. The juxtaposition of the highly controlled with the wildly spontaneous, side-by-side, is a peculiar blend combining academic discourse with a creative experimentation with paints and brushes. Fear, sexuality, politics, criticism, religion are obsessions of mine that are explored in my work, through this kind of freedom.
PS: The size and shape of the installation depends on the exhibition space.
PS2: In the photos, the installation took place in a military observatory.
ΨΕΥΔΗΣ ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ
του Δημήτρης Νεοκλέους
Fake: Είναι η ψευδής γνώση, η ψευδής πληροφορία, η ψευδής εμπειρία μέσα από ορισμένες λεκτικές και οπτικές πηγές του διαδικτύου.
Romanticism: Αν το 60% του διαδικτύου αφορά τον άνθρωπο τότε συνδέεται άμεσα και με την ιδέα του ρομαντισμού, που ανέδειξε τον δυναμισμό, την ατομικότητα, το απρόβλεπτο, τον έρωτα και την έλξη μας προς την καταστροφή.
Αν θεωρήσουμε ότι το σώμα είναι ο «ναός της ψυχής», τότε το αιδοίο θα είναι η πύλη της αιωνιότητας και η προβολή του «τελετουργία».
Η εξέλιξη από τις μητριαρχικές σε πατριαρχικές κοινωνίες επιφόρτισε στον δυναμικό και ηγεμονικό του χαρακτήρα με ηθικολογίες, διακρίσεις και προκαταλήψεις.
Τον 21ο αιώνα οι μετά-υλιστικές αστικές κοινωνίες της υπαρξιακής ασφάλειας επανεξετάζουν την έννοια της «ηθικής» τις κοινωνικές και ερωτικές συμπεριφορές στις σχέσεις των φύλων . Οι ποικιλόμορφες σεξουαλικές κατευθύνσεις και η αποδοχή τους είναι χαρακτηριστικό της εποχής. Η σύγχρονη θέση της γυναίκας, η απενοχοποίηση του έρωτα , προσδίδουν στο αιδοίο το χαρακτήρα «πύλης ατομικής ελευθερίας», (πέραν φυσικά της αναμφίβολα πολυδιάστατης ιδιότητας του).
Στο Φανζίν ΨΕΥΔΗΣ ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ, περιγράφονται μύθοι, τελετουργικά, οντότητες και λατρευτικές ομοιότητες ανάμεσα σε διαφορετικούς λαούς και θρησκείες.
Απεικονίσεις και συμβολισμοί συναντώνται γύρω στο 7000 π.Χ. λαξευμένα αιδοία, λατρευτικά γυναικεία ειδώλια και αναπαραστάσεις που απεικονίζουν το αιδοίο ή την «μητέρα θεά». Παραστάσεις σε οίκους στη «Πομπηία» και σε σεξουαλικά χαρακτικά που αντάλλασσαν οι εραστές κατά τη βικτωριανή περίοδο κ.α.
Εξελικτικά τον 21ο αιώνα η εικόνα συνυπάρχει και διαμορφώνει την ερωτική πράξη.
Δημιουργήθηκε μια αλχημιστική σχέση ανάμεσα στα pixels (εικονοστοιχεία) , στο σώμα και το μυαλό. Οι τελετές προς τον έρωτα είναι συχνά διαδικτυακές, σαν μια καινούργια μορφή θρησκείας ,ένας ψευδής ρομαντισμός!
Το Φανζίν είναι αποτέλεσμα της εικαστικής έρευνας του καλλιτέχνη, με την οποία πραγματεύεται και ανάγει το αιδοίο σε μνημειακή εικόνα-έννοια.
Τα ζωγραφικά του έργα είναι «δομημένα» με ευαισθησία, τονικές και χρωματικές σχέσεις παραπλήσιων έντονων χρωμάτων, με αφαίρεση, εκφραστικότητα, λιτότητα, καθαρότητα στο σχέδιο και μέγεθος που προσδίδει μνημειακό χαρακτήρα. Η ανάγνωση τους μπορεί να θεωρηθεί πολυδιάστατη: ερωτική, μεταφυσική, υπαρξιακή, κοινωνιολογική, αλλά και θρησκειολογική.
Η αχανής ουμανιστική τοπιογραφία «αιδοιοτοπία» βασίστηκε σε διαδικτυακό οπτικό και λεκτικό υλικό, εύκολα προσβάσιμο που ο καλλιτέχνης οικειοποιήθηκε. Είναι σαν ζωγραφική από-ψηφιοποίηση της εικονικής εξέλιξης του ανθρώπου μέσα από τη ζωγραφική πράξη.
Η έρευνα για το fanzine FAKE ROMANTICISM-ΨΕΥΔΗΣ ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ βασίστηκε στο βιβλίο “THE STORY OF V” της Dr Catherine Blackledge , εκδόσεις Phoenix Popular Science,2003, λειτούργησε σαν «οδηγός» στη έρευνα του καλλιτέχνη.
FAKE ROMANTICISM
BY DEMETRIS NEOKLEOUS
Fake: Fabricated knowledge, false information, or untrue experience received from certain verbal and visual sources.
Romanticism: if 60% of online content is about Man then it is closely related to the idea of romanticism- the movement which manifested dynamism, individuality, the unpredictable, love and our attraction to destruction.
Assuming that the body is the temple of the soul, consequently the vagina is the ‘gate’ to eternity and its projection becomes a ritual.
The evolution of humanity from matriarchal to patriarchal societies has weighed down the dynamic and ruling nature of the vagina by means of morality, discrimination and prejudice.
In the 21st century the post-materialistic urban societies of existential security have modified certain social behaviours. The various sexual orientations and their acceptance is a characteristic of this era. The role of the modern woman in society and the exoneration of love/sex, feature the vagina as a ”gate of individual freedom” (beyond its unquestionable multidimensional nature).
The Fanzine entitled “FAKE ROMANTICISM”, describes myths, rituals, creatures and objects of worship from different peoples and religions.
Illustrations and symbolic depictions of vaginas are first found around 7000 BC. These include engraved vaginas, female figurines of worship, and representations that depict the vagina or the Great Mother Goddess. Frescoes from houses in Pompeii and in sexual engravings exchanged by lovers during the Victorian era etc.
As a development during the 21st century the image coexists and shapes the erotic act. An alchemistic relashionship was created between pixels, the body and the mind. Love rituals often take place on line like a new religion, a fake romanticism!
The Fanzine is the outcome of a visual art research carried out by the artist himself, in which he elevates the vagina to a monumental image - concept.
His works of art are executed with sensitivity, and feature chromatic relationships of similar, intense colours, employing abstraction, expression, simplicity and clarity of line.
They are characterised by possessing clear semiology and a size that gives the vagina a monumental quality. The interpretation of the works can be considered multidimensional: erotic, metaphysical, existential, sociological, as well as religious.
The immense humanistic landscape, “vaginascape”, was based on online visual and written material, easily accessible and free of charge that the artist used for his own purposes. This landscape approximates a painted de-digitalization of the virtual evolution of Man through the act of painting.
The research for the Fanzine ” FAKE ROMANTICISM ” was based on the book entitled “ THE STORY OF V”, by Dr Cathrine Blackledge, Phoenix Popular Science publications 2003, and has acted as a guide throughout the artist’s research.
«Ιερά Περάσματα στη ζωή της Παλίμπολις»
Η δουλειά του Δημήτρη Νεοκλέους ποτέ δεν παύει να εκπλήσσει ευχάριστα τους θεατές της. Από τoυς τρόπους έκφρασης που επιλέγει -κόμικς και φωτογραφίες, λάδι στον καμβά- τις ζωντανές εγκαταστάσεις που δομεί, ως τα χιουμοριστικά του βίντεο που αγγίζουν το γκροτέσκο με μια φλέβα Πωλ Μακάρθυ, ο καλλιτέχνης αδειάζει τον εαυτό του σε μια δημόσια έκκληση όπως στη «σκατολογική» μελέτη του 2001 στο χάπενινγκ «Κοπριά». Στον Νεοκλέους, οποιοσδήποτε υπαινιγμός κάποιας «περιφερειακής» τέχνης απομακρύνεται τοποθετώντας την ενεργητικά στο προσκήνιο. Το περιβάλλον, τα υλικά και οι συνθήκες της δουλειάς του αποτελούν μέσα για κινητοποίηση. Διαλέγει τα υλικά σαν να είναι δείκτες που εγκυμονούν κοινωνικό-οικονομικά και πολιτικά νοήματα που υπομονετικά περιμένουν την ενεργοποίηση από τους συμμετέχοντες πολίτες.
Ανάλαφρη και διασκεδαστική, πολύχρωμη και ρυθμική, εύκαμπτη, εναλλασσόμενη και κινούμενη, η δουλειά του Νεοκλέους από το 2000 έχει σηματοδοτήσει μια καινούργια περιοχή στην καλλιτεχνική σκηνή της Κύπρου. Συνιδρυτής του Πολιτιστικού Οργανισμού «Στοά Αισχύλου» και συνδιοργανωτής του διεθνούς καλλιτεχνικού δικτύου "Noise of Coincidence", o Δημήτρης Νεοκλέους ανήκει στους zeitgeist του μισού της πρώτης δεκαετίας του 21ουαιώνα, όταν οι καλλιτέχνες άρχισαν να διαφοροποιούν τη λειτουργία και τον ρόλο των γκαλερί και των επιμελητών παρεμβαίνοντας σε υπάρχοντες χώρους, αλλά και δημιουργώντας καινούργιους με πρόθεση να προκαλέσουν συζήτηση, να διαφοροποιήσουν τη θέση τους δρώντας στο περιθώριο και να αποφύγουν να υπάρξουν σε κάποιο χειραγωγημένο πλαίσιο σχετιζόμενο με το «μοδάτο» mainstream καλλιτεχνικό ρεύμα.
Το 2002 ο μικρότερος εκθεσιακός χώρος στη Νέα Υόρκη, η 2,5 τετραγωνικών μέτρων "Wrong Gallery" με μια πολυτελή γυάλινη είσοδο καλωσόριζε τους επισκέπτες της με μια αγενή πινακίδα που έγραφε "Fuck off! We are closed". Μη εμπορική και προσβάσιμη σε περαστικούς αγοραστές η "Wrong Gallery" βρίσκεται στην καρδιά των «άσπρων κύβων του Chelsea» που διακωμωδεί. Ο Maurizio Cattelan από καλλιτέχνη-διασκεδαστή μετατράπηκε σε επιμελητή και γκαλερίστα. Δύο συντάκτες έγιναν επίσης επιμελητές, οι Massimiliano Gioni και Ali Subotnick, ανοίγοντας τον δρόμο για καινούργιες μεθόδους κριτικής του "mainstream" από τα μέσα αποφεύγοντας έτσι την περιθωριοποίηση.
Σε μια εποχή όπου η παγκοσμιοποίηση καταρρέει, η «Στοά Αισχύλου» συντηρεί το όραμα των καλλιτεχνών που γίνονται γκαλερίστες, φιλοξενώντας ντόπιους και διεθνείς καλλιτέχνες. Μια παλιά εμπορική στοά προωθεί μια μεταβαλλόμενη μορφή καλλιτεχνικών συμβάντων που αναπτύσσονται σε μια εποχή ηθικής, πολιτιστικής, πνευματικής και οικονομικής ανασφάλειας.
Η δουλειά του Δημήτρη Νεοκλέους ασχολείται με το θέμα της έννοιας της μετακίνησης σε μια εποχή οικονομικής καταστροφής. Πώς μπορεί η αναζήτηση εναλλακτικών διεξόδων να απελευθερώσει το εχθρικό πολιτικό περιβάλλον της Κύπρου; Οξύς στην κριτική του σε μια κοινωνική και υλική αυταρέσκεια, που καθορίζει την καθημερινή ζωή των ανθρώπων και συνεπώς τη μολύνει με απάθεια, δημιουργεί περαστικά, εφήμερα «ιερά» αρχίζοντας από αυτά που κουβαλά ο καθένας μέσα του: τις ιστορίες μας, πολιτικές και προσωπικές.
Χρονικά πίσω στο 2003 μια σειρά έργων από λαδομπογιά σε καμβά με τον τίτλο "Worms" (Σκουλήκια) με ζωηρά χρώματα και αναγεννησιακή λεπτομέρεια, προσομοιάζουν με ιπτάμενα μαγικά χαλιά που προσγειώνονται σε μια ακίνητη, λευκή γκαλερί. Τον ίδιο χρόνο δημιουργεί το "Camouflage", μια εγκατάσταση από patchwork υφασμάτων που καλύπτουν κάτι που μοιάζει με τούνελ, το οποίο χρησιμοποιώντας το σαν καταφύγιο μπορεί κάποιος να δει τον έξω κόσμο και να προστατευτεί από αυτόν. Αυτή η συναρπαστική εγκατάσταση αυτοδιαμορφώνεται και διαμορφώνει το περιβάλλον της και τον περιβάλλοντα χώρο.
Το 1970 ο Faith Ringgold ζωγράφισε σε υφάσματα εικόνες που εξιστορούν αφηγήσεις των καταπιεσμένων Αφρο-Αμερικανών με τρόπους που υφαίνουν ξεχασμένες ιστορίες στην υπάρχουσα κυρίαρχη ιστορία.
Το κομμάτι της TraceyEmin's 1990s piece, Everyone I Have Ever Slept with 1963-1995, γνωστό επίσης σαν, The Tent, αναπολεί και χαίρεται τις ιστορίες προσωπικών απολαύσεων και τρυφερών εναγκαλισμών. Μακριά από αυτό το πνεύμα τα αντίσκηνα του Δημήτρη Νεοκλέους παρά τους εκκεντρικούς τίτλους όπως Car-tent (αντίσκηνο-αυτοκίνητο), ένα λαμπερό και ολοκληρωμένο «Αντίσκηνο του καιροσκόπου» Opportunist's Tent, μια θήκη βιολοντσέλου (Passion Tent) αντίσκηνο του πάθους, είναι λειτουργικά, ξεχωριστά αλλά και κατά κάποιο τρόπο κοινότυπα. Μερικά αντίσκηνα είναι στολισμένα κάπως υπερβολικά: με δαντέλα και μουσελίνα, δείχνοντας την οικονομική διαστρωμάτωση που αναδεικνύεται στη ζωή μέσα από το αντίσκηνο.
Κινούμενα, εφήμερα αντίσκηνα που μεταφέρονται στον ώμο σαν σακίδιο, μετατρέπονται σε μετακινούμενα καταφύγια που αλλάζουν μέγεθος ανάλογα με τις ανάγκες. Από το 2004, στη δουλειά του παρουσιάζει υπνόσακους, δημιουργώντας νέους τόπους και ιστορίες, σαν περιουσιακό στοιχειό για κινητοποίηση παρά σαν «απόκτημα» σε μια κλιμακούμενη έκτακτη οικονομική κατάσταση.
Η εγκατάσταση The white jacket with red sleeping bag (2009), υπονοεί ένα είδος μη ανθρώπινης μορφής, όπως ένας ταχυδακτυλουργός βγάζει τα κρυμμένα λευκά περιστέρια μέσα από ένα κόκκινο αιματώδες υλικό, ένας ομφάλιος λώρος συνδεδεμένος σε καινοτόμες στιγμές ζωής. Με ενδιαφέρον βλέπουμε τις τοποθεσίες να σηματοδοτούν αμόλυντους χώρους όπου η ελευθερία ενθαρρύνει την ανάπτυξη και όχι τη σύγκρουση.
Προσαρμοσμένοι σε κάθε κοινωνικό συμφραζόμενo, κατάλληλο όπως εμείς βρίσκουμε περιεχόμενο, καλούμαστε να «ξεφορτώσουμε» το καταφύγιο μας. Όπως και σε όλα τα έργα του Δημήτρη Νεοκλέους, διαβλέπει κάποιος μια αυθαιρεσία όπου σε μια μετά-νευρωτική ληθαργική Κύπρο μπορεί να μεγεθύνει στιγμές απολαυστικής καθημερινότητας, ουτοπικές ή όχι. Ένα είδος αστικής «αντί-πολις» έτσι όπως προτείνει στη ζωγραφική σειρά έργων «Παλίμπολις» (2010). Οι πίνακες αυτοί, καμωμένοι με ενδελεχή κόπο, μοιάζουν με εικονογράφηση η οποία αναβλύζει πλούσια χρώματα και αντικατοπτρίζει κατά ιδιαίτερο τρόπο τα δικά της υλικά και έννοιες. Τοιχογραφίες, ζωγραφική σε καμβά πλούσια σε κίνηση, χρώμα, λεπτομέρεια και πολλές μεταφορές. Για παράδειγμα, ο πίνακας «Η περίπολος» μας προσφέρει ανθρωπόμορφες φιγούρες που κινούνται από τους «αόρατους» μηχανισμούς της παραγωγής μιας πόλης, ενώ από την άλλη, τα όντα αυτά υπερίπτανται με ευφορία από τα ύψη της αντί-πολις.
Το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς του Δημήτρη Νεοκλέους που διαμορφώθηκε το 2010 περιστρέφεται γύρω από την ένταση μεταξύ του τι σημαίνει να μοιράζεσαι ιστορικά γεγονότα χωρίς να μένεις προσκολλημένος σε δυσάρεστες, κοινότυπες, συνηθισμένες αφηγήσεις. Τα φωτεινά αντίσκηνα και οι υπνόσακοι γίνονται χώροι όπου αφηγήσεις και ιστορίες ξεδιπλώνονται. Ένα ασφαλές καταφύγιο μακριά από το «σπίτι» σαν απόκτημα σε καθορισμένο χώρο, αλλά που αλλάζει και μετακινείται συνεχώς. Ο Δημήτρης Νεοκλέους γι΄αυτό τον λόγο προσφέρει ένα είδος ουτοπικού τοπίου ελεύθερου από καταπιέσεις και αποκτήματα, ένα τοπίο όπου μπορούμε να υιοθετήσουμε τώρα για τους απογόνους κατοίκους.
Κατά τη διάρκεια του ίδιου έτους, ο Νεοκλέους δημιούργησε διάφορα βίντεο μικρά σε διάρκεια αλλά ισχυρά σε μεταφορές και νοήματα. Τα έργα Act of Love και Training the Squad περιλαμβάνουν πολύχρωμα και παιχνιδιάρικα υλικά, -όχι σε αντίθεση με τα αντίσκηνα και τους υπνόσακους του καλλιτέχνη- σύμφωνα με την προσωρινή τους διακόσμηση και δομή. Ωστόσο, σε αυτά τα βίντεο αποκτούν ένα ξεκάθαρα σατιρικό χαρακτήρα του οποίου η ενδόμυχη δύναμη, μας μυεί, κυριολεκτικά, σε μια διάθεση για αντιπαράθεση και δράση. Η πρόκληση για το κοινό είναι αναπόφευκτη και αποτελεί είτε μια σύγκρουση με τους άλλους είτε με τον εαυτό μας, όπως στην περίπτωση του Τhemaninblack όπου ο ίδιος ο καλλιτέχνης επικεντρώνεται γύρω από κάτι που περιέχει και μοιάζει με αδιέξοδο και τελικά εκτινάχθηκε από ωμό αυγό.
«Το Πέρασμα» (2012) είναι μια τοιχογραφία σε διάσταση 15 x 6,5 μέτρων. Ουτοπικό και μη, σαν μια εικονογραφημένη αστική αντί-πολις που εκχύνει περίσσια μπογιά αντικατοπτρίζει με ιδιαίτερο τρόπο τα δικά του μέσα και νοήματα. Ακρυλικό και τοίχος, αυτή η τοιχογραφία γκράφιτι σε διάσταση 15 x 6,5 μέτρων μας παρασέρνει με την κίνηση, τη λεπτομέρεια, το μέγεθος και τις ανάμεικτες μεταφορές. Παρά το διαφαινόμενο μέγεθος της τοιχογραφίας, η διάθεση του δεν είναι ποτέ επιβλητική. Μάλλον μοιάζει παραισθητική όπου στο ασπρόμαυρο φόντο διαφαίνεται μια συντεταγμένη πόλη, λειτουργική, ασφαλής και υγιής. Όσο πλησιάζουμε στη λεπτομέρεια της δομής της πόλης, τόσο πιο ξεκάθαρα διακρίνουμε τον σχεδόν τρισδιάστατο τόπο της κατοίκησης. Κι όμως, αυτός λειτουργεί σαν μια άλλη ψευδαίσθηση,η σύλληψη μιας στιγμής μαγείας. Η σκόπιμα απόλυτα επίπεδη επιφάνεια, σαν τυπωμένη εικονογράφηση, αντιπαρατίθεται σε αυτή την άλλη οπτική διάσταση που παραμένει υπαινικτική. Στην αισθητική λογική της τεχνικής των κόμικς, το αναζωογονητικό ξέσπασμα μιας παιγνιώδους δόνησης φέρνει στο φως δυνατότητες που συναντώνται σε χώρους όπου υποσχόμενες εορταστικές στιγμές καθημερινής ευτυχίας προβάλλουν αντιμέτωπες στις σκοτεινές, ασπρόμαυρες αναπαραστάσεις της μεταμοντέρνας και βιομηχανικής ζωής. Για άλλη μια φορά ο καλλιτέχνης δημιουργεί μια οικεία ατμόσφαιρα όπως την είχαμε βιώσει σε άλλα έργα του, όπου η ελευθερία είναι σημαντική όσο υπάρχει ζωή και όπου ζούμε αγωνιζόμαστε να είμαστε ελεύθεροι.
Μαρία Πετρίδη
Συγγραφέας
Tο Θάρρος και Tο Πάθος –
Για την καινουργια δουλεια του Δημητρη Nεοκλεους
Aν υπάρχει ζωή μετά το σεξ, δηλαδή μετα-οργασμική πράξη, ο εικονογράφος της ειναι ο Δημήτρης Nεοκλέους. Xρησημοποιώ και εμμένω στην λέξη εικονογράφηση και τους συνηρμούς της οσο αφορά την δουλεία του Nεοκλέους, που παρ’ όλο που τελευταία έχει διευρυνθεί και φλερτάρει με την τρίτη και την τέταρτη διάσταση, παραμένει η δουλεία ενος ζωγράφου. Δηλαδή ενός κατ’ εξοχήν πειρατή και νομά των χρωμάτων.
H καινούργια του δουλεία, έργα που βρίσκονται συνεχώς σε ένα εν δυνάμει, γίνονται αντίσκηνα, γίνονται υπνόσακκοι, γίνονται δοχεία, γίνονται περιβλήματα, διερυγνύωντας έτσι τα όρια της σχέσης βλέπειν και είναι. Eίναι αυτά τα εν δυνάμει αντικείμενα αυτό που βλέπω; Δηλαδή μπορούν να οριοθετηθούν μέσα από το σχήμα και το χρώμα τους; H δουλεία του Nεοκλέους όμως όλο και αρνήται και την συνταγή επιβίωσης των “καλλιτεχνικών περιφερειών”: την σαν πραξη μετάνοιας πρωπατορικού αμαρτήματος σοβαροφανή ημι-πολιτικοποίηση του έργου τέχνης. Όπως αρνήται και τις ευκολίες της “cool” διακριτικής αισθητικής ειρωνίας. Eξόριστα αντικείμενα, πρόσφυγες, πρόσφυγες στον ίδιο τους το χώρο –τον χώρο του αντικειμένου τέχνης- αυτά τα εν δυνάμει, περιφέρονται γύρω από, και άρα περιβάλλουν, την εξορία από το σώμα του εραστή, από την αφή, την μυρωδία και την γεύση, πρόσφυγες της όρασης, απομεινάρια ενός οράματος, ζητούν πίσω το δρων σώμα και τον λαβύρινθο του φωτός.
Eν δυνάμει στίγματα ενος χασίματος, αισθητικές polaroid των πυροτεχνημάτων ενός δωσίματος, αυτά τα αντίσκηνα, αυτή η δουλειά του Nεοκλέους , δεν ασχολήται με ζητήματα και ζητούμενα επιβίωση, οσο κι αν οι φόρμες την δακτυλοδείχνουν. Eκρινώμενα απο τις όχθες, από ένα χώρο όπου τα ταχύμετρα του οπτικού (τουλάχιστον) αυξομειώνονται δια-λογικά - και όχι από την ανακυκλούμενη, αναπαραγώμενη, ‘cutε’ μα μονοδιαστατα διευρυνωμενη περιφέρεια- (και) τούτη η δουλεία μοίαζει εναγκαλισμός με τις λέξεις έκεινες του Joyce. Kαλύτερα να πέρασεις θαραλλέα στον άλλο κόσμο όταν είσαι στο απόγειο ενός πάθους, παρά να σβήνεις και να μαραίνεσαι θλιβερά με τα χρόνια. (James Joyce The Portrait of the Artist as a Young Man)
Δημήτρης Tαλιώτης
Προσωρινές κατοικίες
Η δουλειά του Δημήτρη Νεοκλέους δεν κατατάσσεται εύκολα. Δεν είναι μόνο ζωγράφος. Είναι και περφόρμερ που μετατρέπει -τουλάχιστον σε προηγούμενες δουλειές του- την τέχνη σε καθημερινό βίωμα. Είναι και σκηνογράφος, dj, αλλά και διοργανωτής εκθέσεων ως ηγετικό μέλος του διεθνούς εικαστικού δικτύου Noise of Coincidence. Ο Νεοκλέους, λοιπόν, ανήκει σ’ εκείνη την κατηγορία των καλλιτεχνών, οι οποίοι ψάχνουν την έκφραση, υιοθετώντας διαφορετικές ταυτότητες μακρυά απ’ την απομόνωση του εργαστηρίου τους. Το τελευταίο έργο του αποτελεί στροφή στην εικαστική του σκέψη. Αν και συνέχεια της σειράς του με αντίσκηνα, τα οποία πραγματεύονταν την επικρατούσα διαλεκτική του πολέμου και της τρομοκρατίας, το έργο που παίρνει τη μορφή ενός μπουμπουκιού εξακολουθεί να περικλείει τις πολιτικοκοινωνικές ανησυχίες του Νεοκλέους, αλλά παράλληλα εκφράζει την ενασχόλησή του με την πλαστικότητα της φόρμας και τη σχέση της με το χώρο που κατοικεί. Το έργο, δηλαδή, αν κι έχει άμεση σχέση με τη λειτουργία του αντίσκηνου ως μιας κινητής κατοικίας που συναρμολογείται και ξηλώνεται εύκολα, προσφέροντας προσωρινό κατάλυμα, την ίδια στιγμή η οργανική του φόρμα, το έντονο του χρώμα και η ελαφρυά του ύλη το μετατρέπουν σ’ ένα αντικείμενο πλαστικά αυτόνομο που στέκει στο χώρο σαν από άλλο κόσμο. Το έργο, ωστόσο, όπως και η πλειοψηφία της δουλειάς του Νεοκλέους, απαιτεί τη συμμετοχή του θεατή για να ολοκληρωθεί. Είναι μόνο με την συνένεσή του να τραβήξει το φερμουάρ των σατέν υπνόσακων και να ξαπλώσει μέσα, βάζοντας το κεφάλι του στο εσωτερικό του «λουλουδιού», που ξαφνικά η εγκατάσταση αυτή συμπληρώνεται. Χωρίς αυτή την βιωματική διαπίστωση, το έργο θα παρέμενε ημιτελές κι ανολοκλήρωτο.
Έλενα Πάρπα
Ιστορικός Τέχνης
ΠΑΛΙΜΠΟΛΗΣ-PALIΜBOLIS
Σύστημα Ατομικής Αρχιτεκτονικής και Πολεοδόμησης
H σειρά έργων με τον τίτλο ΠΑΛΙΜΠΟΛΗΣ αποτελείτε με έργα διαφορετικής τεχνοτροπίας και έχει σαν στόχο να περιγράψει την ύπαρξη μιας ουτοπικής πόλης.
Η προσπάθεια μου αυτή γίνεται ράβοντας αλλά και αναπροσαρμόζοντας κάποιου ιδιαίτερου προσωπικού ύφους πολύπλοκο ρουχισμό (στολές και κουστούμια) που εκτός από ένδυμα είναι και γλυπτά έργα τέχνης. Λόγω της χρηστικότητας τους μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν κατοικία- εξοπλισμός-βαλίτσα για μεταφορά προσωπικών αντικειμένων ή να εκληφθούν σαν μια γενική ουμανιστική αρχιτεκτονική πρόταση που είναι βασισμένη στο ανθρώπινο σώμα αλλά και καμωμένη και ραμμένη με βάση της πρώτιστες ατομικές αλλά όχι κατάναγκη κοινωνικές ανάγκες
Εκτός από τον ρουχισμό έχω φτιάξει και μια σειρά από ζωγραφικά αστικά τοπία αλλά και μικρής διάρκειας βίντεο που συνδέονται - αλληλοσυμπληρώνονται σαν εικόνες μεταξύ τους και φτιάχνουν ένα πιο δεμένο και επικοινωνιακό σύνολο .
Το ιδεολογικό περιεχόμενο της σειράς αυτής περιστρέφεται γύρω από κάποιο φουτουριστικό / φανταστικό αστικό περιβάλλον πάνω στο οποίο προβάλλω κάποιες σκέψεις για το πώς φαντάζομαι τη μελλοντική Κύπρο. Με μια πρώτη μάτια τα έργα μου παραπέμπουν σε εικόνες που σαν θεματολογία θυμίζουν πιθανές εικόνες βγαλμένες μέσα από βιβλία κόμικς ,σε έργα που παραπέμπουν στην αισθητική του γκράφιτι, σε αντικείμενα που παραπέμπουν στη Pop λογική του design αλλά και που επιδιώκουν την διατήρηση κάποιας πιο ευανάγνωστης εικαστικής αξίας. Με αυτή τη πλαστική προσέγγιση προσπαθώ να περιγράψω το μελλοντικό κοινωνικό και πολιτικό τοπίο του νησιού για το οποίο κάνω αναφορά .
Θέτω σαν πιθανή λύση την ολική αστικοποίηση του νησιού, τη δημιουργία μιας υπέρ-πληθυσμιακής περιοχής που λόγω της έλλειψης ζωτικού χώρου τα υφιστάμενα προβλήματα δεν θα ισχύουν. Έτσι προκύπτει ένα κράτος αυτόνομων πολιτών χωρίς την έννοια της κατοικίας και του ανήκει αλλά ελεύθερων να υπάρχουν σε μια περιπετειώδη ουτοπική καθημερινότητα (εργάζομαι επίσης πάνω στη τροποποίηση του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας παραποιώντας άρθρα του για να στηρίξω την πρόταση μου σε θέματα που αφορούν ελευθερίες και ιδιοκτησία).
Δημήτρης Νεοκλέους